काठमाडौँ / अटोमोवाइल्स क्षेत्रको इतिहास, दूरदर्शिता र रूपान्तरणलाई सम्बोधन गर्दै नाडा अटो संवाद २०८१ सम्पन्न भएको छ । सवारी साधनलाई विलासिताका रूपमा हेर्नेदेखि ‘नेपालमा गतिशीलताको धारणामा क्रान्तिकारी परिवर्तन’को लागि आवश्यक घटकको रूपमा पहिचान गर्ने महत्त्वपूर्ण परिवर्तनमा केन्द्रीत कार्यक्रम नाडा अटोमोवाइल्स एशोसिएन अफ नेपालको आयोजनामा सम्पन्न भएको हो । 

कार्यक्रममा अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलका साथै यातायात मन्त्रालयका सचिव केशव कुमार शर्मा, राष्ट्रिय योजना आयोग (एनपीसी)का उपाध्यक्ष प्रा.डा. शिवराज अधिकारी, अर्थ मन्त्रालयका सचिव घनश्याम उपाध्याय र एडीबीबाट नेपालका निर्देशकलगायतको उल्लेखनीय रूपमा सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रहरूमा सहभागी प्यानलिष्टहरूले विभिन्न शीर्षकमा छलफल गरेका एि । 

प्रगतिको ५० वर्ष र अगाडिको बाटो

कार्यक्रममा नेपालको अटो उद्योगले इन्धनबाट चल्ने सवारी साधनबाट विद्युतीय सवारी साधनमा कसरी रूपान्तरण भयो भन्ने कुरामा फर्केर हेर्दा, उपभोक्ता प्राथमिकताहरूमा भएका महत्त्वपूर्ण उपलब्धिहरू र परिवर्तनहरूलाई प्रकाश पारिएको थियो ।

यसैगरी, कार्यक्रमले नीतिगत असंगतिले प्रगतिमा कसरी बाधा पुर्याएको छ र भविष्यको समृद्धिको लागि किन एक सुसंगत, दीर्घकालीन रोडम्याप महत्वपूर्ण छ भन्ने कुरामा पनि जोड दिएको छ । 

लोन टु भ्याल्यु अनुपातसँग सम्बन्धित हालैको प्रस्तावले यस प्रकारको अचानक नीतिगत प्रस्थानले नेपालमा अटोमोबाइल क्षेत्रको विकासमा हाम्रो उदाहरणलाई खतरामा पारेको सो छलफलको निष्कर्ष रहेको नाडाले जनाएको छ । 

यात्रु, एक उपयोगिता मात्र होइन विलासिता

गतिशीलता एक आवश्यकता हो, विलासिता होइन भन्ने विषयमा कार्यक्रममा छलफल भएको छ । सो छलफल नेपालभरि यातायातलाई अझ सुलभ बनाउनमा केन्द्रित थियो ।

विशेषगरी मध्यम र निम्न आय भएका समूहहरूका लागि  सत्रहरूले पूर्वाधार विस्तार गर्न, स्थानीय उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न र वित्त पोषणलाई अझ उपभोक्तामैत्री बनाउन दीर्घकालीन, भरपर्दो नीतिहरू कसरी महत्वपूर्ण थिए भन्ने विषयमा कार्यक्रममा छलफल भएका थिए ।

छलफलमा सहभागी वक्ताहरूले यो परिवर्तनलाई कसरी राम्रो पूर्वाधार, वित्तपोषण विकल्पहरू र स्थानीयकृत उत्पादनले समर्थन गर्न सक्छ भनेर पनि अन्वेषण गरे ।

आर्थिक विकासको लागि दिगो गतिशीलता

यस विषयमा भएको छलफलले नेपालमा आर्थिक विकासलाई अगाडि बढाउन दिगो गतिशीलताको महत्वपूर्ण भूमिका रहन्छ भन्ने निष्कर्ष निकालेको छ । यसले संवादले विद्युतीय गतिशीलता जस्ता पर्यावरणमैत्री, समावेशी र कुशल यातायात समाधानहरूको आवश्यकतालाई जोड दिएको थियो । 

छलफलमा सहभागीहरूले वातावरणीय लक्ष्यहरू र आर्थिक रणनीतिहरूसँग गतिशीलता पहलहरूलाई पङ्क्तिबद्ध गरेर, नेपालले हरित ऊर्जाको घरेलु खपत बढाउनेछ र आयातमा निर्भरता कम गर्नेछ । प्यानलिस्टले राष्ट्रिय विकास योजनामा दिगो गतिशीलतालाई एकीकृत गर्न केही सुझाव र सिफारिसहरू प्रस्तुत गरे ।

औद्योगिकीकरण मूल्य शृङ्खलाको सबै तहमा हुनुपर्छ, केवल संयोजन वा वितरणमा मात्र होइन । संवादले स्थानीय कम्पोनेन्ट निर्माण, आपूर्ति शृङ्खला नेटवर्कहरू, र दक्ष कार्यबल पाइपलाइनहरूको विकाससहित पछाडि एकीकरणको आवश्यकतालाई जोड दिएको थियो । नेपालमा आत्मनिर्भर अटोमोटिभ इकोसिस्टम निर्माण गर्न यो तहगत औद्योगिक वृद्धि महत्त्वपूर्ण भएको छलफलमा सहभागीहरूको निष्कर्ष थियो । 

गतिशीलताको भविष्य :  भिजन २०५०

नेपालको अद्वितीय भूगोल अनुरूप स्वचालित कार, स्मार्ट गतिशीलता समाधान, र दिगो ऊर्जा प्रविधिको भविष्यको बारेमा समेत कार्यक्रममा छलफल गरिएको थियो । 

विशेषगरी वैकल्पिक ऊर्जा सवारी साधनहरूले स्वच्छ हावा, कम कार्वन उत्सर्जन र जीवाश्म इन्धनमा कम निर्भरताको लागि मार्ग प्रदान गर्दछ । 

यद्यपि, यो दृष्टिकोणलाई वास्तविकतामा परिणत गर्न स्वच्छ प्रविधिलाई उत्प्रेरित गर्ने र समयसँगै निरन्तर नीति निर्देशन कायम राख्ने बलियो र दीर्घकालीन सरकारी नीतिहरू आवश्यक पर्ने सहभागीहरूले बताएका थिए ।

नाडा अटो संवाद अटोमोबाइल क्षेत्रप्रति नेपालको दृष्टिकोणलाई प्रभाव पार्ने एउटा महत्त्वपूर्ण प्लेटफर्म हो । लामो समयदेखि, कारहरूलाई धनीहरूका लागि विलासिताको रूपमा हेरिएको छ, तर यो छलफलले गतिशीलतालाई आर्थिक अवसर, रोजगारी सिर्जना र राष्ट्रिय समृद्धिसँग जोडिएको मौलिक अधिकारको रूपमा पुनः परिभाषित गर्ने नाडाले जनाएको छ । 

सो संवादमा कारहरूको पुरानो विचारलाई धनको प्रतीकको रूपमा चुनौती दिन्छ, बरु तिनीहरूलाई दैनिक जीवन, कनेक्टिभिटी र व्यापारको लागि आवश्यक उपकरणको रूपमा प्रस्तुत गरिएको थियो । 

वैकल्पिक ऊर्जाले वातावरणीय रूपमा अनुकूल र लागत-प्रभावी विकल्प प्रदान गरेर यो परिवर्तनलाई समर्थन गर्दछ । व्यक्तिगत र सार्वजनिक गतिशीलता अब वैकल्पिक छैनन्, तिनीहरू आर्थिक र सामाजिक सशक्तिकरणको लागि आधारभूत छन् ।

सो सम्मेलनले सरकारी नेताहरू, व्यावसायिक लगानीकर्ताहरू र उपभोक्ताहरूलाई सबैलाई फाइदा हुने नीतिहरू अन्वेषण गर्न एकसाथ ल्याएको दावी गरिएको छ । छलफलमा प्रमुख विषयहरूमा सार्वजनिक(निजी साझेदारी, निष्पक्ष सवारी साधन वित्तपोषण, पारिस्थितिक प्रणाली विकास र दीर्घकालीन सुसंगत कर ढाँचाहरू समावेश गरिएको थियो । 

यसैगरी, स्मार्ट, सुरक्षित र बढी कुशल यातायाततर्फ बढ्दै गएको विश्वव्यापी प्रवृत्तिसँगै, नेपालले यी परिवर्तनहरूसँग मिल्नुपर्ने छलफलको निष्कर्ष थियो । 

सहयोगी, स्थिर नीतिहरूद्वारा समर्थित रणनीतिक दृष्टिकोणले प्रदूषण घटाउँदै, रोजगारी सिर्जना गर्दै र हरियो अटोमोटिभ नवप्रवर्तनमा नेपाललाई क्षेत्रीय नेताको रूपमा स्थापित गर्दै देशलाई यो संक्रमणको लागि तयार पार्न सक्छ ।

उक्त संवादले नेपालको अटो क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण बिन्दुलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ । सहयोगी नीतिहरू, आकर्षक वित्तपोषण विकल्पहरूको सही संयोजनको साथ, नेपालमा सवारी साधन आयातकर्ताबाट पर्यावरण (सचेत, नवीन, र आत्मनिर्भर अटोमोटिभ) समाधानहरूको केन्द्रमा रूपान्तरण गर्ने क्षमता छ । नेपालमा एक लचिलो, पहुँचयोग्य, र अग्रगामी गतिशीलता अर्थतन्त्रमा रूपान्तरण गर्ने क्षमता छ ।