आजको व्यस्त जीवनशैलीमा खुट्टा दुख्ने समस्या आम समस्या हो । धेरैजसो खुट्टा दुखाइ थकान, कमजोरी, जोर्नी वा मांसपेशिहरूमा तनावको कारण हुन्छ। तर, यदि तपाई आफ्नो खुट्टामा लगातार दुखाइको अनुभव गर्दै हुनुहुन्छ भने, यो कुनै ठूलो रोगको संकेत पनि हुन सक्छ। विज्ञहरूका अनुसार खुट्टा दुख्नु मुटुको रोगसँग सम्बन्धित हुन सक्छ ।

peripheral artery रोगको कारण, कोलेस्ट्रोल र बोसो धमनीहरूमा जम्मा हुन थाल्छ र धमनीलाई सङ्कुचित बनाउँछ । जसका कारण हात र खुट्टामा रगतको प्रवाह निकै कम हुन्छ ।

खुट्टामा उचित मात्रामा रगत पुग्न नसक्दा मानिसले धेरै समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । यदि peripheral artery रोगको उपचार गरिएन भने, यो शरीरका अन्य भागहरूमा एथेरोस्क्लेरोसिस (धमनीको भित्तामा र भित्र र भित्र बोसो, कोलेस्ट्रोल र अन्य पदार्थहरू जम्मा)को संकेत हुन सक्छ। यसले हृदयघात र अन्य हृदय सम्बन्धी समस्याहरूको जोखिम बढाउँछ।

के खुट्टा दुखाइ गम्भीर समस्या हो ?

कहिलेकाहीँ खुट्टा दुख्छ भने तपाईँलाई मुटुको समस्या नहुन सक्छ तर बारम्बार दुख्न थाल्यो भने स्वास्थ्य परीक्षण  गराउनुपर्छ । यो दुखाइ शरीरमा केही समस्या छ भनेर सङ्केत गर्छ । 

सामान्यतयाः कुनै समस्या भएमा खुट्टाको दुखाइ समयसँगै बढ्दै जान्छ । यदी हल्का दुखाइलाई बेवास्ता गरियो भने, यसले रक्त सञ्चारमा समस्या ल्याउन सक्छ । यसका लक्षणहरू मांसपेशी दुख्ने, खुट्टा दुख्ने, खुट्टा सुन्निने हुन् । 

दुखाइ धेरैजसो खुट्टाको तल्लो भागको मांसपेशीमा हुन्छ, जसलाई पिँडुला भनिन्छ। तर, कहिलेकाहीँ यो दुखाइ थाइसम्म पनि पुग्छ । यो दुखाइ हिँड्ने, सिँढी चढ्ने जस्ता शारीरिक क्रियाकलापका कारण हुन्छ।

जब शरीरले शारीरिक क्रियाकलाप कम गर्न थाल्छ, खुट्टाको दुखाइ पनि कम हुन थाल्छ। यसको मतलब आराम गर्दा दुखाइ निको हुन्छ। धुम्रपान गर्ने र मदिरा सेवन गर्ने मानिसको खुट्टाको मांसपेशीमा पनि बढी दुखाइ हुन्छ । 

खुट्टाको दुखाईबाट मुक्ति पाउन के गर्ने ? 

चिसोले सेक्ने 

यदि तपाईलाई धेरै दौडनुको कारण तपाईको खुट्टा दुख्छ भने, चिसोले सेक्नु फाइदाजनक हुनेछ। यसो गर्नाले दुखाइ कम मात्र हुँदैन, सुन्निने र झनझन भएमा पनि फाइदा हुन्छ । यसका लागि पातलो कपडामा बरफका केही टुक्राहरू हालेर दुखेको भागमा १० देखि १५ मिनेटसम्म राख्नुहोस्। दिनमा दुई–तीन पटक यसो गर्दा छिट्टै आराम मिल्छ ।

मालिस गर्ने 

यदि तपाईको मांसपेशीमा कुनै प्रकारको समस्या छ र त्यही दुखाईको कारण हो भने मसाज गर्नु फाइदाजनक हुन्छ । यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने, तपाईं मसाजको लागि जैतूनको तेल वा नरिवलको तेल प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। दिनमा दुईदेखि तीन पटक मालिस गर्दा फाइदा हुन्छ ।

सिरानीमा खुट्टा राख्ने 

जब तपाईं सुत्दै हुनुहुन्छ वा सुत्दै हुनुहुन्छ, आफ्नो खुट्टा माथि सिरानी राख्नुहोस् र सिरानीलाई अलि उठाउनुहोस्, यसले दुखाइ कम गर्दछ।

औषधि सेवन 

यदि दुखाइ कम भइरहेको छैन भने परामर्श बिना कुनै पनि औषधि सेवन नगर्नुहोस्। दुखाइको अवस्थामा, डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस् र त्यसपछि मात्र कुनै औषधि लिनुहोस्।