फ्लाइट ९३ आफ्नो निर्धारित समय भन्दा ४० मिनेट ढिलो थियो । युनाइटेड एयरलाइन्सको बोइङ ७५७ विमान न्यूयोर्क अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको धावनमार्गमा थियो । चार जना अरब मूलका मानिस पहिलो कक्षको छ वटा पङ्क्तिमा बसेका थिए । उनीहरुले फिर्ता हुनको लागि टिकट किनेका थिएनन् ।
एक रात अघि उनीहरुले आफूलाई सबै प्रलोभनहरूबाट बाहिर निकाल्न, संघर्षको लागि खडा गर्न र अल्लाहको बारम्बार सम्झनाको नवीकरण गर्नु अघि मर्न निर्देशन दिने एक अरबी कागजात पढेका थिए ।
टम म्याकमिलनले आफ्नो पुस्तक ‘फ्लाइट ९३: द स्टोरी अफ द आफ्टरमाथ एन्ड द लिगेसी अफ अमेरिकन करेज’ मा लेखेका छन्, “यति सावधानीपूर्वक तयारी गर्दा पनि अल-कायदाले उडान ढिलो हुने सम्भावनालाई विचार गरेन । यो योजना पहिलो पटक सन् १९९६ मा अफगानिस्तानको पहाडमा बनाइएको थियो र त्यसपछिका केही वर्ष त्यसमा परिवर्तनहरू गरिएको थियो ।”
अपहरणका लागि छनोट गरिएका चार उडानहरू सबै त्यही बिहान ७.४५ देखि ८.१० बजेको बीचमा उडान भर्ने तालिका थियो । अल-कायदाले विमान उडेको १५ मिनेटभित्रै अपहरण सुरु गर्ने निर्णय पनि गरेको थियो ।
सबै कुरा योजनाबमोजिम र समयमै भएको भए चारवटा विमान एकपछि अर्को गरी ठूला भवनहरूमा ठोक्किने थिए र अमेरिकी राजनीतिज्ञ र सैन्य नेतृत्वलाई सोच्ने समय पनि हुने थिएन ।
विमानहरूले ककपिट घुसपैठको बारेमा चेतावनी
नेशनल ट्रान्सपोर्टेशन सेफ्टी बोर्डको रेकर्ड अनुसार ठीक ८:४१ बजे ४९ सेकेन्डमा एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरले फ्लाइट ९३ का क्याप्टेन जेसन डल र फर्स्ट अफिसर लेरोय होमरलाई उनीहरू रनवे चारबाट उड्नसक्ने अनुमति दिइयो ।
एक मिनेटपछि जियाद जर्राह, अहमद अल हज्नावी, अहमद अल नामी र सईद अल घामदी पहिलो कक्षमा बसेर मिसनको लागी तयार भए । त्यो मंगलबार थियो । मिति थियो- सेप्टेम्बर ११, २००१ ।
अन्ततः फ्लाइट ९३ (अल-कायदाले अपहरण गरेकोमध्ये एक विमान) उड्यो । विमान लगभग खाली थियो । १८२ यात्रू क्षमता भएको विमानमा जम्मा ३३ जना यात्रू सवार थिए ।
ठीक ८:४० मा एक विमान ५०० किलोमिटर प्रति घण्टाको गतिमा वर्ल्ड ट्रेड सेन्टरमा ठोक्कियो । उसले गगनचुम्बी भवनको ९३ र ९९औं तल्लाको बीचमा ठूलो प्वाल बनायो ।
१७ मिनेट पछि ९:०३ मा दोस्रो विमान साउथ टावरमा ठोक्किएपछि मात्रै अमेरिकी प्रशासनले आक्रमणमा परेको महसुस गर्यो ।
बिहान ९:१९ मा युनाइटेड फ्लाइट डिस्प्याचर एड बालिन्जरले यस क्षेत्रमा उडान गरिरहेका १६ विमानलाई पहिलो चेतावनी दिए – ”ककपिट घुसपैठबाट सावधान रहनुहोस् । न्यूयोर्कको ट्रेड सेन्टर भवनमा दुईवटा विमान ठोक्किएका छन् ।”
उडान रेकर्डहरूले देखाउँछ कि फ्लाइट ९३ ले यो सन्देश बिहान ९:२४ मा प्राप्त गर्यो । ९:२६ मा क्याप्टेन डलले बलिङरलाई जवाफ दिए- ”एडले पछिल्लो सन्देश पुष्टि गर्छ ।”
ठीक दुई मिनेट पछि ९:२८ मा फ्लाइट ९३ को ककपिट ढोका बाहिर एक आवाज सुनियो ।
९ सेप्टेम्बर २०११ मा अमेरिकामा आक्रमण भएको थियो । यो तस्बिर वर्ल्ड ट्रेड सेन्टरको हो ।
टाउकोमा रातो स्कार्फ लगाएका चारैजना अपहरणकारीहरू हतार-हतार आफ्नो सिटबाट उठे । उनीहरू ९:२८ बजे ककपिटमा प्रवेश गरे । यसको सबैभन्दा ठूलो प्रमाण यो थियो कि त्यही क्षणमा जहाज ३० सेकेन्डमा ६८० फिट तल झरेको थियो ।
उही समयमा क्लिभल्याण्डको एयर ट्राफिक कन्ट्रोलले ‘मेडे…यहाँबाट बाहिर जानुहोस्’ भनेको सुन्यो । ३० सेकेन्डपछि एउटै वाक्य तीन पटक सुनियो – ‘यहाँबाट निस्कनुहोस्’ ।
पृष्ठभूमिमा सङ्घर्षको मलिन आवाज पनि सुनिन्थ्यो । यो सम्भव छ कि जमिनमा भएका मानिसले ककपिटमा के भइरहेको छ भनेर सुन्न सकून् भनेरै डाहल वा होमरले जानाजानी माइक्रोफोनको बटन थिचेका थिए ।
मिचेल जुकफ आफ्नो पुस्तक ‘फल एन्ड राइज द स्टोरी अफ ९/११’ मा लेख्छन्, ”अर्को ९० सेकेन्डमा क्लिभल्याण्ड एयर ट्राफिक कन्ट्रोलर जोन वर्थले विमानसँग सम्पर्क गर्ने सात पटक प्रयास गरे तर, कुनै प्रतिक्रिया आएन । केही समयपछि यसको कारण थाहा भयो ।”
९:३१ बजेमा एक अज्ञात व्यक्तिले भारी सास फेर्दै अनौठो स्वरमा बोल्न थाले । यो सन्देश विमानमा बसेका यात्रूका लागि थियो तर, एयर ट्राफिक कन्ट्रोलले पनि सुनेका थिए ।
सन्देश थियो- ‘महिला र सज्जनहरू । यहाँ क्याप्टेन छ । कृपया बस्नुहोस् । बस्नुहोस् । हामीसँग बम छ ।’
जियाद जर्राहले फ्लाइट ९३ आफ्नो नियन्त्रणमा लिइसकेका थिए । त्यसपछि थाहा भयो यात्रूहरुलाई जहाज अपहरण भइसक्यो भनेर ।
अब जर्राहले फ्लाइट ९३ वाशिंगटनतर्फ डाइभर्ट गरे । बिहान ९ः३९ बजे उनले विमानलाई ४० हजार फिटको उचाइमा लगे । त्यसपछि उनले फेरी विमान तल झार्न थाले ।
यसअघि बिहान ९:३३ बजे ककपिटमा उपस्थित एउटी महिलाले भनिरहेको सुनियो- ”प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, मलाई दुख नदिनुहोस्… हे भगवान ।”
अन्वेषकहरू विश्वास गर्छन्- ”आवाज सम्भवतः प्रथम श्रेणी महिला चालक दल सदस्य डेबी वेल्श वा वान्डा ग्रीनको हो । सबैभन्दा स्वीकृत सिद्धान्त यो हो कि ९/११ का सबै चार विमानमा आक्रमणहरू महिला चालक दलका सदस्यमाथि हिंसाबाट सुरु भयो ।”
९:३५ बजेमा फेरि एउटी महिलाको आवाज सुनियो, ”म मर्न चाहन्न ।”
भ्वाइस रेकर्डरको ट्रान्सक्रिप्ट अनुसार राति ९:३७ बजेमा ककपिट भित्रको सबै प्रतिरोध समाप्त भएको थियो । एक अपहरणकर्ताको आवाज सम्भवतः घामदी अल-सयदले यसो भनेको सुनियो- ‘सबै ठीक छ । मैले समाप्त गरें ।’
यसपछि महिला चालक दलको कुनै आवाज सुनिएन । त्यतिबेलासम्म उनको हत्या भइसकेको हुनसक्छ ।
जियाद जर्राह अपहरण टोलीको नेतृत्व गर्दै थिए
तल फोन गरेर मेरा आफन्तहरूलाई सम्पर्क
९:३९ बजेमा जर्राहले घोषणा गर्न दोस्रो प्रयास गरे । यस पटक उनको स्वर पहिलेको भन्दा धेरै नियन्त्रित थियो । एयर ट्राफिक कन्ट्रोलबाट यस्तो घोषणा पनि सुनियो- ”यहाँ कप्तान छ । म तपाईंहरू सबैलाई बस्न भन्न चाहन्छु । हामीसँग जहाजमा बम छ र हामी फेरि एयरपोर्ट जाँदैछौं र हाम्रा मागहरू छन् । त्यसैले कृपया चुप लागेर बस्नुहोस् ।”
युनाइटेड एयरलाइन्सको विमानमा यात्रू र चालक दललाई ‘भेरिजोन’ इयरफोन नामक विशेष प्रविधिमार्फत् हावाबाट जमिनमा कुरा गर्ने सुविधा दिइएको थियो ।
विमान अपहरण भएको ३० मिनेटभित्रै जहाजमा रहेका १२ जना यात्रूले २३ र ३४औं पङ्क्तिको बीचमा राखिएका इयरफोनबाट ३५ वटा कल गरेका थिए । तीमध्ये २० वटा कल तुरून्तै विच्छेद भए पनि १५ वटा कल ट्याक डाउन भएका थिए ।
यी कलहरूले त्यस समयमा फ्लाइट ९३ मा के भइरहेको थियो भनेर धेरै संकेतहरू दिए । सबैभन्दा पहिले ९:३० बजे टम बर्नेटले क्यालिफोर्नियामा आफ्नी पत्नी डिनालाई फोन गरे ।
आफ्नो पुस्तक ‘द ओन्ली प्लेन इन द स्काई’ मा ग्यारेट एम. ग्राफले लेखेका छन्, ”डिनाले सोधिन्- टम, तिमी ठीक छौ ? टमले जवाफ दिए- होइन, म ठीक छैन । म अपहरण भएको विमानमा छु । अपहरणकर्ताले एक व्यक्तिलाई छुरा प्रहार गरेका छन् र अहिले हामीलाई विमानमा बम रहेको बताउँछन् । यसबारे प्रशासनलाई जानकारी गराउनुहोस् ।”
यात्रूहरूलाई विमानको पछाडि सारियो
विमानकी महिला चालक दल सदस्य (स्टेवार्डेस) स्यान्डी ब्राडशाले सबैभन्दा पहिले युनाइटेड एयरलाइन्सलाई यसबारे जानकारी गराइन् ।
९:३५ बजेमा उनले सान फ्रान्सिस्कोको मर्मतसम्भार कार्यालयको ३३औं पङ्क्तिबाट फोन डायल गरिन् र प्रबन्धकलाई भनिन्- ”हमलाकारीले ककपिट कब्जा गरेका छन् । बाँकी सबै यात्रूलाई विमानको पछाडि पठाइएको छ ।”
स्यान्डी छ मिनेटसम्म लाइनमा रहिन् । प्रबन्धकका अनुसार उनको आवाज अचम्मलाग्दो रूपमा शान्त थियो ।
टम म्याकमिलन लेख्छन्, ”यसबीचमा मार्क बिङ्घम आफ्नी आमासँग बोले- म मार्क बिङ्घम हुँ । उनी सायद यति धेरै दबाबमा थिए कि उनले आफ्नो पूरा नाम लिए । बिङ्घमले भने- ‘म तिमीलाई धेरै माया गर्छु भनेर भन्न चाहन्छु । म हाल सान फ्रान्सिस्को जाने विमानमा छु । तीन जनाले विमान आफ्नो नियन्त्रणमा लिएका छन् । बम रहेको बताउँछन् ।”
उनकी आमा एलिसले उनलाई सोधिन्- ”मार्क, ती मानिसहरू को हुन् ? बिङ्घमले यो प्रश्नको जवाफ दिएनन् तर, भने- तपाईंले मलाई विश्वास गर्नुपर्छ । मैले भनेको कुरा एकदम सहि हो ।”
फ्लाइट ९३ मा सवार मार्क बिङ्घमले आफ्नी आमालाई टेलिफोनमा सम्पर्क गरे।
विमानहरूलाई तुरून्तै अवतरण गर्न भनियो
यसैबीच क्लिभल्याण्ड एयर ट्राफिकले जियाद जर्राहको घोषणा सुन्नेबित्तिकै यसले तुरून्तै प्रतिक्रिया दियो- ‘ठीक छ, त्यो युनाइटेड ९३ कल गर्दैछ । बुझ्नुहोस् तपाईसँग बोर्डमा बम छ । अगाडि जानुहोस् । युनाइटेड ९३ अगाडि बढ्नुहोस् ।” तर, ककपिटबाट कुनै प्रतिक्रिया आएन ।
यसैबीच वायु नियन्त्रक जोन वर्थका लागि सबैभन्दा ठूलो चुनौती बिहान ९:४२ मा संघीय उड्डयन प्रशासनले अमेरिकी वायुक्षेत्रमा उड्ने सबै नागरिक विमानलाई नजिकैको विमानस्थलमा अवतरण गर्न आदेश दिँदा खडा भयो ।
सबै विमान हतारमा तल ओर्लन थाले तर, ओहायो माथिबाट उडेको फ्लाइट ९३ मा यसको कुनै असर परेन । त्यसले वाशिंगटन डीसी तर्फ उडान जारी राख्यो ।
अहिलेसम्म अमेरिकीहरूले फ्लाइट ९३ ह्वाइट हाउस वा क्यापिटल हिलतर्फ गइरहेको अनुमान गरेका थिए ।
मिचेल जुकोफले लेखेका छन्, ”क्यापिटल हिलमा एकजना पुलिस अफिसरले ‘एउटा विमान आउँदैछ’ भनेर कराउँदै हलमा गएर भने- बाहिर निस्क ।”
यो सुनेर महिलाहरू खाली खुट्टा बाहिर दौडिए । खतराको साइरन बज्न थाल्यो । कांग्रेसका केही सदस्य रूखमुनि भेला हुन थाले । सशस्त्र प्रहरी अधिकारीहरूले अमेरिकी सिनेटका नेताहरूलाई शीतयुद्धको समयमा बनाइएका बंकरहरूमा लगे ।
अमेरिकी संसद क्यापिटल हिल जहाँ फ्लाइट ९३ ठोक्किन लागेको थियो
प्रतिरोध योजना
यसैबीच विमान ४० हजार फिटको उचाइबाट २० हजार फिटको उचाइमा ओर्लिएको थियो ।
यो स्पष्ट थियो कि जियाद जर्राहलाई यो उडान गर्न कठिनाइ भइरहेको थियो । जर्राह ९/११ को अपहरणकर्तामध्ये वाहिद एक व्यक्ति थिए, जससँग कमर्शियल पाइलटको लाइसेन्स थिएन र उसले अरूको तुलनामा विमान उडाउने प्रशिक्षणमा कम समय बिताएको थियो ।
यसैबीच यात्रूहरूबीच अपहरणकारीको प्रतिरोध गर्ने योजना बनाइएको थियो ।
टम म्याकमिलनले लेखेका छन्, ”टम बर्नेटले आफ्नी पत्नी डिनालाई फोनमा आफूले केही गर्ने योजना बनाएको बताए । दिनाले सोधे- तिमीलाई कसले सहयोग गर्छ ? टमले भने- धेरै मानिसहरू । हाम्रो एउटा समूह छ । अर्का यात्रू तेरेमी ग्लिकले भनिन्- हामी आपसमा भोट गरिरहेका छौं । म जस्ता तीनजना स्मार्ट मान्छे अहिले विमानमा छन् । हामी बमले व्यक्तिलाई आक्रमण गर्ने सोचिरहेका छौं ।”
उनले हतियारको रूपमा के प्रयोग गर्ने भन्ने पनि बताए । ”मसँग अझै पनि नास्ताको साथ आएको बटर चक्कु छ ।” टोड बीमरले लिसा जेफरसनलाई पनि भने, ”हामी केही गर्न जाँदैछौं । हामीसँग अर्को विकल्प छैन ।”
ज़ियाद जर्राहको पासपोर्ट
‘रोल गरौं’
बिहान ९:५३ मा जियाद जर्राह र सईद अल घामदीले पहिलो पटक विमानमा सवार यात्रूहरूले पनि विद्रोह गर्न सक्छन् भन्ने महसुस गरे ।
ककपिट बाहिर उभिरहेका अहमद अल हज्नावी र अहमद अल नामीले उनीहरूलाई यात्रूहरूले लगातार फोन गर्ने, भेटघाट गर्ने र हामीलाई हेरिरहेका थिए भनेर बताए । आफ्नो लक्ष्यमा पुग्न अझै आधा घण्टा लाग्ने जाराहलाई थाहा थियो ।
टम म्याकमिलन लेख्छन्, ”विद्रोह गर्ने यात्रूहरू विमानको बीचमा भेला भए । उडान परिचर स्यान्डी ब्राडशाले विमानको पछाडिको भागमा पानी तताइरहेकी थिइन् ताकि यसलाई अपहरणकर्तालाई फ्याँकियोस् । केही अन्वेषक विश्वास गर्छन् – उनीहरूले ककपिटमा खाना ट्रली दुर्घटना गर्ने बारे सोचिरहेका थिए ।”
जब टम बर्नेटकी श्रीमतीले उनलाई सोधिन्- ”के तपाईं आक्रमण गर्न पूर्ण रूपमा तयार हुनुहुन्छ ? बर्नेटको जवाफ थियो- हो रोल गरौं ।”
टम बर्नेट जसले अपहरणकर्ताहरूमा आक्रमण सुरु गरे
ककपिटमा यात्रूहरूको छापा
अपहरणकर्तामाथि आक्रमण ठीक ९:५७ मा सुरु भयो । उड्डयन इतिहासमा निहत्था यात्रूले उडानका क्रममा अपहरणकर्तालाई यसरी कहिल्यै आक्रमण गरेका थिएनन् ।
ग्यारेट एम. ग्राफ लेख्छन्, ”त्यस बेला एलिजाबेथ वैनियो आफ्नो सौतेनी आमासँग फोन लाइनमा थिइन् । उनले भनिन्- यी मानिसहरू ककपिटमा पस्ने तयारीमा छन् । म पनि जानुपर्छ । म तिमीलाई माया गर्छु । अलविदा ।”
त्यही क्रममा स्यान्डी ब्राडशले पनि आफ्ना श्रीमानलाई भनिन्, ”सबैजना पहिलो कक्षमा जान्छन् । म पनि त्यहाँ जान चाहन्छु । बाइ ।”
यसरी ७५७ विमानको २० इन्च साँघुरो करिडोर पार गर्दै ती यात्रूले ककपिटमा आक्रमण गरेका थिए । विमान उडाउँदै आएका जर्राह र उनका साथी घामदीले ती मानिसको आवाज सुने । उनीहरू दुवैले विमान उडाउन निकै कठिनाइको सामना गर्नुपरेको थियो ।
यी आवाजले उनीहरुलाई थप विचलित बनायो । भ्वाइस रेकर्डरको ट्रान्सक्रिप्टमा भनिएको छ- ९:५७ मा जर्राहले कराएर सोधे, ”के छ?” त्यसपछि पछाडिबाट झगडाको आवाज सुनियो ।
यात्रूको सन्तुलन गुमाउनका लागि उनले विमानको जुवालाई दायाँबाट बायाँ घुमाउन थाले । त्यसपछि यात्रू बर्नेटको चर्को स्वर सुनियो, ”ककपिटमा! ककपिटमा!” त्यसमा जर्राहले अरबीमा भने- ”उनीहरू ककपिटमा प्रवेश गर्न चाहन्छन् । भित्रबाट ढोका बन्द गर्नुहोस् ।”
जर्राहले विमानलाई तल झार्ने काम भने जारी राखे । त्यतिन्जेल विमान पाँच हजार फिट तल झरेको थियो ।
राति ९:५९ मा जर्राहले आफ्नो रणनीति परिवर्तन गर्यो । उसले विमानको नाक माथि र तल सार्न थाल्यो । करिब १० बजेतिर यात्रूमाथि आक्रमण बढेपछि ककपिटमा रहेका अपहरणकारीले विमान दुर्घटनाको कुरा गरेका थिए ।
जर्राहले भने, ‘अब पूरा गर्नुपर्छ ?’ घामदीको जवाफ थियो- ”होइन, अझै छैन । तिनीहरू सबैभित्र आएपछि हामी समाप्त गर्नेछौं ।”
फ्लाइट ९३ फेरि तल आयो, यात्रूहरू अझै ककपिटमा प्रवेश गरेका थिएनन् र अझै पनि विमान जर्राहको नियन्त्रणमा थियो । तर, त्यतिन्जेल जर्राहले अवस्थाको गम्भीरता बुझिसकेको थियो ।
पहिलो पटक उनले घामदीलाई नामले सम्बोधन गर्यो । ‘माथि, तल सईद, माथि र तल ।’ पाँच सेकेन्डपछि एक यात्रूले ‘रोल इट’ भनेर कराए ।
सायद उसले खानाको ट्रली भनेको हुनसक्छ किनभने त्यस पछि प्लेट र गिलास खस्ने र फुटेको आवाज सुनिन्थ्यो ।
फ्लाइट ९३ को भग्नावशेषमा भ्वाइस रेकर्डर भेटियो
फ्लाइट ९३ दुर्घटना
१० बजेको एक मिनेटमा विमान फेरि माथि जान थाल्यो । टम म्याकमिलन लेख्छन् – ”त्यसपछि जर्राहले भने- के समय आएको छ ? के हामीले छोड्नुपर्छ ? घामदीले भने- ठीक छ । त्यसै गरौं ।”
त्यसपछि अचानक मानिसहरूको चिच्याहट सुनियो । त्यसपछि अपहरणकर्ताले महसुस गरे कि यदि तिनीहरूले विमान उडान गर्न जारी राखे भने यात्रूहरूले चाँडै उनीहरूलाई पराजित गर्नेछन् ।
जर्राहले ‘सैद, अक्सिजन काट’ भन्दै कराउँदै थियो । अर्कोतर्फ यात्रूहरू ‘गो गो, मुभ मुभ’ भन्दै चर्को स्वरमा चिच्याइरहेका थिए ।
त्यसपछि यात्रूहरूले ककपिटको ढोका तोड्न सफल भए । जर्राह अरबीमा चिच्यायो ।” तल राख । यसलाई तल फ्याँक्नुहोस् ।” केही सेकेन्डपछि घामदीको आवाज सुनियो- ”मलाई दिनुहोस्, मलाई दिनुहोस् ।”
फ़्लाइट-93 को भग्नावशेष
त्यतिन्जेल यात्रूहरू ककपिटमा पुगिसकेका थिए र जर्राहलाई कुट्न थालेका थिए । सम्भवतः घामदी जहाजको नियन्त्रण लिन खोज्दै थियो । त्यतिन्जेल ढिलो भइसकेको थियो ।’
विमान पेन्सिलभेनियाको समरसेट काउन्टीमा खसेको थियो । ५६३ माइल प्रतिघण्टाको गतिमा उडेको बोइङ ७५७ प्लेन नोज ४० डिग्रीको कोणमा डुबेर जमिनमा ठोक्किएर बिजुलीको तार भाँचिएको थियो ।
त्यतिबेला यसमा करिब पाँच हजार ग्यालन जेट इन्धन भरिएको थियो । जमिनमा ठोक्किने बित्तिकै विमान टुक्रा टुक्रा भयो र आगो लागेर खरानी भयो । त्यतिबेला घडीमा १०:०३ बजिसकेको थियो । अमेरिकी राजधानी वासिङ्टन डीसी त्यहाँबाट अझै १५ मिनेट टाढा थियो ।
–बीबीसीको सहयोगमा