सेयर बजार संसारभरकै वित्तीय प्रणालीको महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो।
सही ज्ञान, रणनीति, र धैर्यका साथ सेयर बजारमा लगानी गर्नेहरू धनी बन्न सक्छन्।
यो यात्रामा सबैभन्दा उत्कृष्ट उदाहरण वारेन बफेट हुन्, जसले सरल तर प्रभावकारी लगानी सिद्धान्तहरू अपनाएर अरबौं डलरको सम्पत्ति जोडेका छन्।
सेयर बजार : अवसर र चुनौतीहरू
सेयर बजार (Stock Market) भनेको वित्तीय संस्था वा व्यक्तिहरूले कम्पनीका सेयर किनबेच गर्ने प्लेटफर्म हो। बजारमा सेयर मूल्य कम्पनीको प्रदर्शन, अर्थतन्त्रको अवस्था, र लगानीकर्ताको मनोवृत्तिले निर्धारण गर्छ।
सेयर बजारका प्रमुख फाइदाहरू
धन वृद्धिको अवसर – सही कम्पनीमा लगानी गरेमा लामो समयपछि ठूलो नाफा कमाउन सकिन्छ।
नगद प्रवाह (Passive Income) लाभांश (Dividend) प्राप्त गर्ने अवसर हुन्छ।
महँगो मुद्रास्फीति (Inflation) विरुद्ध सुरक्षा – सेयर मूल्य दीर्घकालमा मुद्रास्फीतिलाई पार गर्न सक्छ।
सेयर बजारका चुनौतीहरू
जोखिम (Risk) – बजार घटबढ भइरहन्छ, जसले घाटा ल्याउन सक्छ।
भावनात्मक निर्णय (Emotional Investing) – डर र लोभका कारण गलत निर्णय हुन सक्छ।
बजारको अनिश्चितता (Market Uncertainty) – आर्थिक संकट, राजनीतिक अस्थिरता, र प्राकृतिक प्रकोपले बजारलाई प्रभावित पार्न सक्छ।
वारेन बफेटस् लगानीको बादशाह, बफेटको जीवन यात्रा
वारेन बफेटको जन्म १९३० मा भएको थियो। बाल्यकालदेखि नै उनले व्यापार र लगानीमा चासो देखाएका थिए। ११ वर्षको उमेरमै उनले पहिलो सेयर खरिद गरेका थिए। कलेज जीवनमा Benjamin Graham को "Value Investing" रणनीति सिकेपछि उनले आफ्नो लगानी शैली विकास गरे।
आज, बफेट Berkshire Hathaway को CEO हुन् र उनको सम्पत्ति १०० अरब डलरभन्दा बढी छ।
बफेटको लगानी रणनीतिस् किन उनी सफल छन् :
१. Value Investing मूल्य (आधारित लगानी )
बफेटले कम मूल्यांकन भएका, तर दीर्घकालीन रूपमा सफल हुने सम्भावना भएका कम्पनीहरूमा लगानी गर्छन्।
२. दीर्घकालीन सोच (Long-Term Vision)
आज सेयर बजार बन्द भए पनि म चिन्तित हुने छैन, भन्ने उनको भनाइ हो। उनले अल्पकालीन उतारचढावलाई वास्ता गर्दैनन्।
३. गुणस्तरीय कम्पनी छनोट (Quality Over Quantity)
उनले थोरै तर उत्कृष्ट कम्पनीहरू रोज्छन्, जसमा बलियो ब्रान्ड, प्रभावशाली व्यवस्थापन, र दीर्घकालीन वृद्धि क्षमता हुन्छ।
४. संयम र धैर्य (Patience and Discipline)
बफेटले बजारको उतारचढावमा हतारमा निर्णय लिँदैनन्। सस्तो मूल्यमा सेयर किनेर, वर्षौंसम्म होल्ड गर्छन्।
५. सरलता (Keep It Simple)
उनको भनाइ छस् लगानी त्यस्तो क्षेत्रमा गर्नु जहाँ तपाईंले राम्रोसँग बुझ्न सक्नुहुन्छ।
बफेटको उत्कृष्ट लगानीहरू
बफेटले विभिन्न ठूला कम्पनीहरूमा लगानी गरेका छन्।
Apple (AAPL) – टेक्नोलोजीको दिग्गज कम्पनीमा उनको अरबौं डलरको लगानी छ।
Coca-Cola (KO) – १९८८ देखि लगानी गरेका छन्, आज पनि होल्ड गरिरहेका छन्।
American Express (AXP) – १९६० को दशकदेखि उनको पोर्टफोलियोमा छ।
Bank of America (BAC) – २००८ को वित्तीय संकटपछि उनले ठूलो लगानी गरे।
नेपालमा सेयर बजार र बफेटको सिद्धान्त
नेपालको सेयर बजार (NEPSE) अझै पूर्ण रूपमा विकसित भइसकेको छैन, तर बफेटको सिद्धान्त नेपाली लगानीकर्ताहरूका लागि निकै उपयोगी हुन सक्छन्।
दीर्घकालीन लगानी गर्नुहोस् – नेपालमा धेरै लगानीकर्ताहरू छोटो समयमै नाफा खोज्छन्, तर धैर्यशील लगानीले राम्रो प्रतिफल दिन सक्छ।
गुणस्तरीय कम्पनी छनोट गर्नुहोस् – बफेटजस्तै, राम्रो वित्तीय स्वास्थ्य भएका कम्पनीहरू खोज्नुहोस्।
भावनात्मक निर्णय नगर्नुहोस् – बजार घट्दा डराएर बेच्ने वा उकालो लाग्दा लोभ गर्ने प्रवृत्ति त्याग्नुहोस्।
वारेन बफेटको लगानी रणनीति कुनै जादु होइन, तर उनी हरेक लगानीकर्ताका लागि प्रेरणाको स्रोत हुन्। नेपाली सेयर बजारमा पनि बफेटका सिद्धान्तहरू अनुसरण गरेर सफल हुन सकिन्छ।